Met de opmars van de mazelen en de kinkhoest en de perikelen tijdens de coronaperiode, staat vaccineren opnieuw op de agenda. Hoe gaan we om met de dalende vaccinatiegraad? In hoeverre spelen gebrek aan vertrouwen en informatie en social media een rol? Professionals vanuit diverse disciplines spraken er over tijdens het ‘Panorama van de Zorg’, een initiatief van een denktankdiner, georganiseerd door de Blommestein Groep en MSD.

VWS, RIVM, GGD, professionals uit de kinderopvang en de jeugdgezondheidszorg, een wethouder, Wonen en Gezondheidzorg, een geestelijk verzorger en een TikTok-expert. Het gezelschap dat afgelopen 30 september in Hotel New York bij elkaar kwam om ervaringen en ideeën uit te wisselen over de omgang met de dalende vaccinatiegraad, was van diverse pluimage. Meer dan vanuit een medisch werd er vooral vanuit een maatschappelijk perspectief naar het onderwerp gekeken.

Infiltreren in het algoritme
Duidelijk is dat vertrouwen in vaccinaties na de coronaperiode (verder) is gedaald. De groep twijfelaars is groter geworden. En het is moeilijk opboksen tegen de stortvloed aan medische desinformatie die, onder meer influencers, over mensen uitstorten op social media. Opmerkelijk is echter de ervaring van Dokters Vandaag, een TikTok-kanaal en Instagram-account van artsen aantal artsen actief op TikTok en Instagram. Zij weten te infiltreren in het algoritme zodat de doelgroep video’s met correcte medische informatie te zien krijgt. En die video’s worden heel veel bekeken.

De kracht van social media wordt ernstig onderschat. Maar de dokters wisten net zo snel het vertrouwen van mensen te winnen als de influencers. En er staan veel meer artsen te springen om hun boodschap via dergelijke video’s te verspreiden. Maar velen weten niet hoe dat moet. Bovendien kost het geld en doen professionals dit vaak in hun vrije tijd.

Betere informatie
Tijdens het levendige gesprek gaven diverse professionals verder aan dat er veel te veel vanuit wordt gegaan dat mensen alles (al) weten. De artsen op TikTok beamen dat. Maar ook de medewerkers van bijvoorbeeld de GGD die een intensieve wijkaanpak over gezondheid inzetten. Mensen bleken graag over het onderwerp te praten, hadden vele vragen en bleken vaak geen kennis te hebben over ‘simpele dingen’ als gezonde voeding. En deze medewerkers zagen: als je aanwezig bent, dan win je het vertrouwen.

Anderen merken op dat beter uitgelegd zou moeten worden wat de instanties doen. Als mensen bijvoorbeeld van de GGD een uitnodiging voor een vaccinatie krijgen, dan hebben velen geen flauw idee waar die instantie voor staat. Veel mensen denken: het is allemaal overheid en dus één pot nat.

België
Ook de verschillen tussen de ons omringende landen komen ter sprake. Zo heeft buurland België een hele hoge vaccinatiegraad. Hoe kan dat? Kinderen krijgen hun prikken daar op school. Geopperd werd dat de school een plek is waar veel mensen vertrouwen in hebben, en dat de vaccinaties daarop meeliften. Vergelijk dat eens met Nederland. Daar krijg je vaak een brief waarin je wordt verzocht om op een bepaalde datum naar een kille sporthal te komen om geprikt te worden.

Het laatste woord over dit complexe en belangrijke onderwerp is ook na deze avond beslist nog niet gezegd. Maar zoals een van de deelnemers aan het eind van de avond concludeert: ‘We moeten het gewoon met elkaar gaan doen en proberen.’